22-04-2025
❮ Bệnh rầy nâu trên lúa và cách phòng trừ bệnh rầy nâu
Bệnh gầy nâu trên cây lúa thực chất không phải là bệnh, mà là do một loài côn trùng chích hút gây hại, có tên là rầy nâu (tên khoa học: Nilaparvata lugens). Đây là một trong những đối tượng nguy hiểm nhất trong canh tác lúa, đặc biệt ở các vùng lúa nước như miền Nam Việt Nam. Nhận biết ruộng bị rầy nâu Thời điểm xuất hiện: Thường sau khi sạ 15–25 ngày, cao điểm vào giai đoạn lúa đẻ nhánh – làm đòng. Quan sát thấy: Mật số rầy dưới bẹ lá cao (dùng vợt kiểm tra hoặc rẽ lúa ra quan sát). Lá lúa chuyển màu vàng nhạt, cây lúa héo nhanh, cháy từ chóp lá trở xuống. Có thể thấy rầy bay lên khi đụng vào lúa.đăng ngày: 21/4/2025
Bệnh gầy nâu trên cây lúa thực chất không phải là bệnh, mà là do một loài côn trùng chích hút gây hại, có tên là rầy nâu (tên khoa học: Nilaparvata lugens). Đây là một trong những đối tượng nguy hiểm nhất trong canh tác lúa, đặc biệt ở các vùng lúa nước như miền Nam Việt Nam.
1. Đặc điểm của rầy nâu
- Rầy nâu có hai dạng:
- Dạng cánh dài: có khả năng bay xa, di trú theo gió (gây bộc phát trên diện rộng).
- Dạng cánh ngắn: ở lại đồng ruộng, sinh sản tại chỗ.
- Kích thước nhỏ, thân màu nâu sẫm.
- Phát triển nhanh, mỗi con cái có thể đẻ tới vài trăm trứng.
2. Tác hại của rầy nâu trên cây lúa
Trực tiếp:
- Chích hút dịch ở bẹ lá và thân cây lúa, làm cho cây suy yếu, lá vàng, lúa chậm phát triển.
- Nếu mật số cao → cây lúa cháy rầy: ruộng lúa bị khô cháy loang lổ, cây chết hàng loạt (giống bị thiếu nước).
Gián tiếp:
- Rầy nâu là vật trung gian truyền virus gây bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá, cực kỳ nguy hiểm, không có thuốc đặc trị.
3. Nhận biết ruộng bị rầy nâu
- Thời điểm xuất hiện: Thường sau khi sạ 15–25 ngày, cao điểm vào giai đoạn lúa đẻ nhánh – làm đòng.
- Quan sát thấy:
- Mật số rầy dưới bẹ lá cao (dùng vợt kiểm tra hoặc rẽ lúa ra quan sát).
- Lá lúa chuyển màu vàng nhạt, cây lúa héo nhanh, cháy từ chóp lá trở xuống.
- Có thể thấy rầy bay lên khi đụng vào lúa.
4. Biện pháp phòng trừ rầy nâu
Canh tác
- Gieo sạ né rầy theo lịch thời vụ (rầy di trú từng đợt).
- Không sạ quá dày, hạn chế lúa lốp, rầy dễ phát sinh.
- Bón phân cân đối, tránh dư đạm (rầy rất thích cây xanh tốt).
Biện pháp sinh học
- Giữ lại thiên địch như bọ xít hút rầy, nhện ăn thịt rầy.
Sử dụng thuốc BVTV
- Chỉ phun thuốc khi rầy vượt ngưỡng (trên 3.000–5.000 con/m²).
- Một số hoạt chất hiệu quả:
- Imidacloprid
- Pymetrozine
- Thiamethoxam
- Dinotefuran
Lưu ý: Không lạm dụng thuốc – rầy dễ kháng thuốc, cần luân phiên hoạt chất và theo hướng dẫn của cán bộ BVTV địa phương.
5. Khuyến cáo quan trọng
- Theo dõi bản tin rầy nâu di trú từ Chi cục BVTV địa phương (đặc biệt ở ĐBSCL).
- Luôn kết hợp phòng trừ tổng hợp (IPM): giống kháng, kỹ thuật canh tác, quản lý thuốc hợp lý.