20-05-2025
❮ Cây lúa dư đạm sẽ như thế nào? Dấu hiệu nhận biết và cách khắc phục
Cây Lúa Dư Đạm Sẽ Như Thế Nào? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Khắc Phục
Đạm (N) là dưỡng chất cực kỳ quan trọng đối với cây lúa, giúp cây phát triển nhanh, đẻ nhánh mạnh và xanh tốt. Tuy nhiên, bón đạm quá mức (dư đạm) lại gây ra hàng loạt tác hại: cây yếu, sâu bệnh nhiều, giảm năng suất và ảnh hưởng đến chất lượng hạt lúa.
Vậy dấu hiệu lúa bị dư đạm là gì? Vì sao dư đạm lại gây hại? Bà con cùng tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây!
1. Dấu hiệu nhận biết cây lúa dư đạm
| Biểu hiện | Chi tiết |
|---|---|
| Lúa xanh đậm bất thường | Lá lúa xanh mướt, bóng, màu xanh đậm hơn bình thường. |
| Lá dài, mềm, dễ ngã | Lá to bất thường, mềm nhũn, thân yếu, dễ đổ ngã khi mưa gió. |
| Cây phát triển quá nhanh | Đẻ nhánh dày nhưng không đồng đều, cây vươn cao bất thường. |
| Tăng sâu bệnh | Dư đạm tạo môi trường thuận lợi cho sâu cuốn lá, rầy nâu, đạo ôn, bạc lá phát triển mạnh. |
| Bông nhỏ, hạt lép | Dinh dưỡng tập trung nuôi thân lá, làm giảm tỷ lệ trổ bông và chắc hạt. |
Lưu ý: Dư đạm dễ xảy ra nhất vào giai đoạn đẻ nhánh – làm đòng, nếu bà con bón đạm quá liều hoặc bón kéo dài.
2. Tác hại khi cây lúa dư đạm
- Tăng nguy cơ đổ ngã: Thân mềm, rễ yếu, dễ bị đổ khi gặp gió mạnh hay mưa lớn.
- Tăng sâu bệnh: Lá xanh rậm rạp là nơi trú ẩn lý tưởng của sâu bệnh hại.
- Giảm năng suất: Đẻ nhánh nhiều nhưng không hữu hiệu, ít bông, hạt lép nhiều.
- Giảm chất lượng gạo: Gạo dễ bị bạc bụng, chua cơm, khó bảo quản.
- Ô nhiễm môi trường: Đạm dư thừa rửa trôi gây ô nhiễm nguồn nước, phát thải khí nhà kính (NH₃, N₂O).
3. Nguyên nhân khiến lúa dư đạm
- Bón phân không cân đối: Chỉ dùng phân đạm (ure) mà không kết hợp Lân – Kali.
- Bón sai thời điểm: Vẫn tiếp tục bón đạm sau giai đoạn lúa làm đòng – gây dư thừa.
- Thiếu kiểm tra đất: Không xét nghiệm đất, bón phân theo cảm tính.
- Mưa nhiều: Bà con tưởng phân bị trôi nên bón thêm, dẫn đến dư đạm.
4. Cách khắc phục khi cây lúa bị dư đạm
Ngưng ngay việc bón thêm phân đạm
- Tạm dừng bón Ure/DAP nếu thấy cây có dấu hiệu dư đạm.
Tăng cường Kali và Canxi
- Kali giúp cứng cây, hạn chế đổ ngã.
- Canxi làm chắc mô tế bào, hạn chế sâu bệnh.
Phun phân bón lá vi lượng
- Bổ sung vi lượng (Zn, Bo, Cu...) giúp cây cân bằng sinh trưởng, phục hồi nhanh.
Sử dụng chế phẩm sinh học
- Ví dụ như EM, nấm đối kháng, giúp tăng hệ vi sinh vật có lợi, phân giải đạm dư thừa trong đất.
Theo dõi và phòng bệnh
- Dư đạm dễ sinh bệnh đạo ôn, bạc lá – bà con nên phun thuốc phòng sớm, đặc biệt trong mùa mưa.
5. Mẹo bón đạm đúng cách, tránh dư
- Chia làm nhiều lần bón, không dồn một lúc.
- Tính toán lượng đạm theo từng giai đoạn phát triển của cây lúa.
- Kết hợp với Lân, Kali và phân bón lá vi lượng để cân bằng dinh dưỡng.
- Theo dõi màu lá lúa thường xuyên: Lá lúa nên có màu xanh vừa phải, không quá đậm bóng.
Dư đạm không giúp cây lúa phát triển tốt hơn, mà ngược lại gây yếu cây, sâu bệnh nhiều, giảm năng suất và tăng chi phí đầu tư. Bà con nên chú ý bón phân cân đối – đúng liều – đúng lúc, kết hợp theo dõi đồng ruộng thường xuyên để điều chỉnh kịp thời.