08-05-2025
❮ Lúa bị vàng Lá – xoắn đọt là bệnh gì? Cách nhận biết và xử lý hiệu quả
Lúa Bị Vàng Lá – Xoắn Đọt Là Bệnh Gì? Cách Nhận Biết Và Xử Lý Hiệu Quả
Hiện tượng cây lúa vàng lá, xoắn đọt, chùn lại và kém phát triển là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá. Đây là bệnh do virus gây ra, có thể lây lan nhanh, gây hại nghiêm trọng và làm mất trắng cả ruộng nếu không kịp thời phòng trừ.
Nguyên Nhân Gây Bệnh
- Bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá do virus gây ra
- Rầy nâu là môi giới chính truyền bệnh từ ruộng này sang ruộng khác
- Xuất hiện quanh năm, đặc biệt mạnh vào vụ Hè Thu và Đông Xuân muộn
Triệu Chứng Nhận Biết
1. Bệnh vàng lùn
- Lá lúa vàng từ chóp xuống, sau đó vàng toàn bộ lá
- Cây thấp lùn, rễ thối hoặc phát triển yếu, dễ nhổ bật gốc
- Đẻ nhánh nhiều nhưng nhánh nhỏ, không có bông
2. Bệnh lùn xoắn lá
- Lá non xoắn lại, quăn queo hoặc dựng đứng
- Cây không trổ bông, hoặc trổ muộn, bông nhỏ, nhiều hạt lép
- Toàn ruộng lúa có biểu hiện lùn đều, mất năng suất
Mức Độ Nguy Hiểm
- Gây thiệt hại 30–100% năng suất, đặc biệt nếu nhiễm sớm
- Không có thuốc đặc trị virus → chỉ có thể phòng và tiêu diệt rầy môi giới
Cách Xử Lý Khi Phát Hiện Bệnh
1. Nhổ bỏ và tiêu hủy cây bệnh nặng
- Không để lây lan sang diện tích lúa khỏe
- Không vứt cây bệnh xuống mương, bờ ruộng
2. Phun thuốc trừ rầy nâu ngay lập tức
- Dùng thuốc có hoạt chất như: Pymetrozine, Dinotefuran, Imidacloprid…
- Phun diện rộng (cả vùng bệnh và vùng giáp ranh)
- Nên phun 2 – 3 lần cách nhau 5 – 7 ngày để diệt triệt để rầy lứa sau
3. Tạm ngưng bón phân đạm, phân lá
- Đạm kích thích rầy sinh sản, virus phát triển nhanh hơn
- Chỉ bón trở lại sau khi kiểm soát được rầy
Biện Pháp Phòng Ngừa Bệnh Vàng Lùn – Lùn Xoắn Lá
- Gieo sạ đồng loạt, đúng lịch né rầy của địa phương
- Sử dụng giống chống chịu bệnh, ví dụ: OM5451, OM6976, OM18 (tùy khu vực)
- Không để ruộng quá rậm, không bón thừa đạm
- Kiểm tra rầy nâu thường xuyên từ 7 – 10 ngày sau sạ
- Không lấy giống từ ruộng đã từng bị nhiễm bệnh
Lúa bị vàng lá, xoắn đọt là biểu hiện nghiêm trọng của bệnh vàng lùn – lùn xoắn lá do virus, hiện chưa có thuốc trị mà chỉ có thể phòng ngừa bằng quản lý rầy nâu và gieo sạ đúng kỹ thuật. Bà con cần theo dõi sát đồng ruộng và xử lý sớm để hạn chế thiệt hại.